در طول سال‌های دهه هفتاد و هشتاد شمسی، جنبش زنان ایران تلاش کرد و تا حدود زیادی نیز موفق شد که ضمن به چالش کشیدن کلیشه‌ها، قوانین و عرف‌های اجتماعی ضد زن، مسیر تغییر شرایط اجتماعی، سیاسی و طبعا زندگی زنان را هموارتر کند. این مهم از طریق کارزارهای سیاسی-اجتماعی، تلاش‌های رسانه‌ای و اشکال دیگری از کنشگری اتفاق افتاد.
همزمان عده‌ای از علاقمندان به مسائل زنان و جنسیت تلاش کردند تا با معرفی سنت‌ها و مکاتب فکری فمینیسم و بسط ایده‌ها و نظریه‌های مبتنی بر آنها، البته با توجه به مسائل و وضعیت تاریخی-اجتماعی خاص ایران، پشتوانه‌ی کنشگری اجتماعی-سیاسی را محکم‌تر کنند. این امر با افزایش ترجمه و تالیف در زمینه‌های مرتبط با زنان و جنسیت، و همچنین رشد چشمگیر تحصیل در رشته‌های مطالعات زنان در داخل و مطالعات زنان، جنسیت، سکسوالیته و فمینیسم در خارج کشور، ادامه یافت.
اکتیویسم اجتماعی نیازمند تمرکز بر بررسی وضعیت زنان در موقعیت «اینجا و اکنون» ماست؛ تمرکزی که در سال‌های دهه هشتاد شمسی اولویت را بر بررسی وضعیت قانونی، کمبودها و مشکلات زنان در جامعه و موانع رشد مشارکت آنان در عرصه‌های مختلف گذاشت. با این همه، علارغم رشد چشمگیر دانشجویان در رشته‌های مرتبط، دانش قابل دسترس به فارسی٬ در حوزه سنت فمینیستی و تاریخ مبارزاتی‌اش٬ مانند دیگر علوم انسانی و اجتماعی٬ محدود و الکن مانده است. منابع موجود هم اغلب در قالب پایان‌نامه‌هایی دور از دسترس عموم، کتاب‌ها، نشریاتی با تیراژ پائین، و یا ترجمه‌هایی جهت استفاده جمع بسته فعالان این عرصه باقی مانده‌اند. اما فمینیسم مجموعه‌ای از ایده‌ها درباره‌ی وضعیت‌های اجتماعی-تاریخی یکتا و مجزا، یا نظریه‌هایی که صرفا مناسب کار نخبگان، دانشگاهیان و کنشگران باشد، نیست که بتوان با رعایت مرزها بدان پرداخت؛ فمینیسم مبارزه‌ای همگانی و جهانشمول است که برای تحقق چشم‌اندازهایش، نیازمند مشارکت و درگیری عموم با مسائل و پرسش‌هایش است.
همان‌قدر که لازمه‌ی فهمی دقیق از وضعیت معاصرمان، جستجو در تاریخ شکل‌گیری این وضعیت است، دخیل کردن عموم در این فهم نیز از گذر درگیر کردن‌شان با تاریخچه و سنت‌های فکری و همزمان طرح مسائل و پرسش‌های مرتبط با آن ممکن است. پس شناخت نظریات، نظریه‌پردازان و تاریخ مبارزات جهانی فمینیسم ضرورتی انکارناپذیر برای فمینیست‌های فارسی زبان و مشغول به جامعه ایران است.
اما چگونه می‌توان در مقابل گرایش‌های فردمحور امروز که بخشی از آن نتیجه‌ی تقویت عرصه نظریه‌پردازی در جهت تضعیف عمل اجتماعی است، این پروژه‌ی انتقال و فهم سنت نظری و مبارزاتی را به شکلی «جمعی» و دیگرگون پی گرفت؟ شاید می‌بایست از رویه‌های رایج تولید و توزیع امروزین در عرصه نظریه، که تا حد زیادی آن را فردی یا نخبه‌گرایانه می‌کند، فاصله گرفت؛ شاید برای انتقال تجربه مبارزاتی و سنت نظری لازم باشد فعالان و علاقمندان این عرصه درگیر شکلی جمعی از این کار شوند، و تجربیات و دانش خود در این حوزه‌ها را به شکلی که برای عموم قابل دسترسی باشد، تالیف و ترجمه کرده و به اشتراک بگذارند.
پیشنهاد «ارغوان» برای برداشتن گامی کوچک در این مسیر، توجه به پروژه‌های باز و جمع‌محور، آزاد و همگانی همچون ویکی‌پدیا است، که نه تنها نتیجه‌ی کار را به رایگان در دسترس عموم قرار می‌دهد، بلکه آنان را دعوت به مشارکت در این مسیر نیز می‌کند. برای پیش‌برد چنین طرحی می‌توان با تعریف و تکمیل مدخل‌های نظریه‌پردازان سنت فمینیستی شروع و دیگران را نیز تشویق کرد تا هر آنچه در باب نظریات، ایده، تاریخ مبارزات و همچنین چهره‌های مهم در عرصه نظریه و کنشگری فمینیستی می‌دانند، به مدخل‌ها اضافه کنند. این دعوتی است از دانشجویان رشته‌های مطالعات زنان، جنسیت، سکسوالیته و فمینیسم و کنشگران فمینیست تا دانش و تجربیات خود را در اختیار عموم قرار دهند.
ما نیز در ارغوان مشغول ایجاد، ترجمه و تکمیل مدخل‌های آنجلا دیویس، کریما بنون، بل‌هوکس، نانسی فریزر، سارا احمد و دنیز کاندیوتی هستیم. در انتهای این یادداشت نیز لیستی از دیگر نظریه‌پردازان فمنیستی که به باور ما شناخت آنها برای مخاطبان فارسی‌زبان یا مشغول به جوامع ایرانی حائز اهمیت است قرار خواهیم داد.
شما هم می‌توانید همین امروز در ویکی‌پدیا ثبت‌نام کنید، آموزش‌های ساده‌ی اولیه را در چند دقیقه ببینید و در تکمیل دانش‌نامه درگیر پروژه‌ای جمعی شوید.
این لیست مدام به روز می شود؛
سعاد جوزیف Suad Joseph
نیکی کدی Nikki Keddie
آمریتا باسو Amrita Basu
اصلاح جاد Islah Jad
مروات حاتم Mervat Hatem اینجا و اینجا
نادیه العلی Nadje Al-Ali (اینجا)
نیرا یووال دیویس Nira Yuval Davis (اینجا اینجا و اینجا)
کرول بارتون Carol Barton اینجا
مکسین مولینو Maxine Molyneux
سینتیا کوبورن Cyntua Cockburn (اینجا)
سینتیا انلو Cynthia Enloe
سیلویا فدریچی Silvia Federici
چاندرا موهانتی Chandra T. Mohanty
اوما نارایان Uma Narayan
ایو سدویک Eve Sedgwick
پروین پایدار (اینجا اینجا اینجا و اینجا) Parvin Paidar
شهرزاد مجاب Shahrzah Mojab
افسانه نجم آبادی Afsaneh Najmabadi
رکسانا بهرامیتاش Roksana bahramitash اینجا
ولنتین مقدم Valentine Moghadam
فتانه فراهانی Fataneh farahani (اینجا اینجا )
هایده مغیثی Haideh Moghissi اینجا اینجا
هاله قریشی Haleh Ghorashi
زیبا میرحسینی Ziba Mirhosseini
هما هودفر Homa Hoodfar اینجا اینجا
نیره توحیدی Nayereh Tohidi اینجا اینجا
آزاده کیان Azadeh Kian اینجا
هاله افشار Haleh Afshar
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر